Саиджаҳон Равоний

(масал)

Чопишдан чемпионни,
Шер чақирди Қуённи.

Деди: “Ушла пул, ғилай,
Сен чопқирсан, ҳарқалай.

Бор, олиб кел калбаса,
Тез чоп, қорним оч роса!”

Қуён деди: “Албатта,
Менга бу шараф катта.

Бораман-у келаман,
Шамолдан тез еламан…”

Шер асабий деди: “Бас,
Жовур-жувринг керакмас.

Сабзи қирғичингни ёп,
Имилламай, қани чоп!”
***
Қуён чопди дўконга,
Номи “ҳалол бекон”га.

Анда роса ширин хид,
Сервелат қилди харид.

Уни пакетга солди,
Ва ортига йўл олди.

Қайтаётса, дафъатан,
Тулки чиқди йўлидан.

Деди: “Салом, Қуёнчик!
Кетаяпсан қаёнчик?

Пакетингда нима бор?
Гиёҳмасму доривор?”

Қуён деди: “Калбаса!”
Тулки деди: “Вой, рос-а?!

Қуён қилди тез шама:
“Асло бўлма хомтама!”

Тулки деди: “Хўш, нага?
Озгина бер ошнага!”

Қуён деди: “Малла мўй,
Шерники бу, билиб қўй.

Ер тагидан топади,
Панжи билан чопади!”

Тулки кериб кўкрагин,
Деди: “Сира қўрқмагин.

Бўлибди бир қулайлик,
Ке, еб маза қилайлик!

Жавоб бергайман ўзим,
Яхшилаб эшит сўзим.

Шер, “қани, деб калбаса”,
Икки-уч бор сўраса,

Индамасдан тур, андак,
Гуноҳни ҳис қилгандак.

Кейин менга қарагин,
Мен айтаман керагин.

Койиб қўяр Шер, холос,
Буткул бўлгайсан халос”.

“Алдама, – деди Қуён, –
Ўлдиради Шер, аён,

Сен еб, қочасан, малла!”
Тулки деди: “Хом калла,

Еб, қочурман қаерга?
Сен айтасан-ку Шерга.

Сўнг у мени топар-ку,
Панжи билан чопар-ку!”

Қуён бир оз ўйлади,
Ва нихоят сўйлади:

“Гапларинг тўғри, чоғи,
Бор-таваккал бу ёғи!”

Олиб бормасдан Шерга,
Пакетни қўйди ерга.

Хуллас, Тулки ва Қуён,
Тенг бўлишиб дармиён,

“Бисмиллоҳим” дедилар,
Калбасани едилар…
***
Шер турар белин ушлаб…
Қуёнчик лабин тишлаб…

Турар четда Тулки ҳам,
Бошин қилиб чизи хам…

Учовларин қўзи лўқ –
Пакетда калбаса йўқ!

Пахмайиб ёли ҳар ён,
Сўради Шер: “Хўв, Қуён,

Очман дегандим роса,
Келтирдингми калбаса?”

Қуён турар миқ этмай,
Кекирса ҳам “ҳиқ” этмай.

Шер сўради яна бир:
“Калбаса қани, гапир?!

Гапир, дейман, карқулоқ,
Мияси йўқ, харқулоқ?!”

Қуён ҳамон миқ этмас,
Худди-ки ақли етмас.

Жиғибийрон бўлди Шер,
Ўшқирди у: “Жавоб бер,

Охирги бор сўрашим,
Келтирмагин кўп ғашим:

Қани дейман калбаса?
Гапир, ўлгинг келмаса…”

Мийғида Тулки кулди,
Унга Қуён термулди.

Сўзга этиб вафолиғ,
Ўйлади қилғай фориғ.

Тулки лек деди бирдан:
“Қолганмисан, хей, тилдан?

Сўраябди Шер ака,
Гапир, қилмай калака.

Калбасани на қилдинг?
Қулоғинг қилиб динг-динг,

Туришингдан бу сирли,
Еб қўйибсан, шекилли?”
…
Шер кўтарди панжасин,
Синдиргувчи анчасин…

Ия, бу на ғаройиб?
Қуён бўлибди ғойиб!

Аляскада соғ-омон
Пайдо бўлибди шу он!
***
Шер Тулкини хидласа,
Хидланармиш калбаса.

Ишлатиб сал каллани,
Ушлабди у маллани.

Шундай Тулки тутилиб,
Ем бўлибди, титилиб.

Мақсадга у етувди,
Шерни ҳам гўл этувди.

Билмабди лек у топқир,
Нечоғли Қуён чопқир!

Шу кичик бир хатоси
Бўлибди интихоси.

Лек бўлгандан у шаҳид,
Биз бўлдик яна шоҳид:

Ким бировға қазгай чоҳ,
Тушгай ўзи баногоҳ!
***
Андижон
1 06 2012
– – – – –
*… бекон – чўчқа гўшти
*… дармиён – ўртада
*… чизи – сал, бир оз

www.yangidunyo.org