ЯНГИ ДУНЁ

Ботир Норбой

(биринчи мақола)

(А. Маҳмудовнинг қатор фильмларини кўриб, “Ўтмиш ва келажак орасида” киносценарийсини ўқигандан кейинги ўйлар)

Қондошлик ва қардошлик…

Кейинги 20-25 йил ичида Маказий Осиё минтақасида бўлиб ўтган қонли тўқнашувлардан тортиб, мухолифат ва ҳукумат орасидагина эмас мухолифатчиларнинг орасидаги ўзаро низоларни кўриб, ва ниҳоят Абдулазиз Маҳмуднинг қатор киноларини, хусусан, «Ўтмиш ва келажак оралиғида» ҳужжатли фильмнинг адабий нусхасини ўқиб, тушуниб етгач, менда: ОДАМЗОД (шу жумладан, Турон туркийлари) ҲАЛИ БЕРИ ОДАМ БЎЛМАС ЭКАН, деган хулоса пайдо бўлди. Чунки аксарият халқлар, айниқса, Марказий Осиё туркийлари қондошлик қонунларинигина чала ярим тушуниб етишган, қардошлик ва инсонийлик қонунларини умуман билмайдилар, тушунмайдилар, ҳали бери англаб етмайдилар. Read the rest of this entry »

”Янги Дунё” архивидан

August 18th, 2008

Юсуф Расул

Дабдурустдан кутилмаган бирор воқеа устидан чиқиб қолсангиз анча вақтгача ўзингизга келолмай юрасиз. Ёки бирор яхши ҳикоя ўқисангиз ҳам шундай бўлади… Қаерда бўлманг ўша бетакрор манзара кўз ўнгингизда гавдаланаверади.
“Бирдамлик” интернет саҳифасида эълон қилинган Тўрабек Санонинг “Ватангадо” ҳикоясига олдинига эътибор бермай келаётган эдим. Кеча негадир шу ҳикояни ўқигим келди… Ўқидиму тошдек қотиб қолдим… Наҳотки Тўрабек шундай ажойиб ҳикоя ёза олган бўлса! Ахир бу ўзбек адабиётида янгилик-ку!

Бу ҳикоя булутли осмонни ёритган чақин мисоли анча вақтгача хаёлимдан нари кетмади.

Ҳикояда Ўзбекистондан қўшни Қирғизистоннинг Ўш шаҳрига бориб мардикорлик қилаётган бир ўзбек йигити бошидан кечирган воқеалар маҳорат билан очиб берилган эди. Read the rest of this entry »

Дилсора Фозилова

Олис юртда жонинг омон бўлса бас,
Маъюс шивирлайди ҳар гал ўша сас,
Ҳар сафар сиқади кўксимни қафас,
Олис юртда омон бўлганим басми?

Бардош қадалганда суягинг қадар,
Соч юлиб тақдирни қарғасанг нетар?
Темирдай ”мард она” бўлганинг етар,
Олис юртда омон бўлганим басми?

Қўлингдаги титроқ, сочингдаги оқ,
Бошинг остонада йўлимга муштоқ,
Ҳеч нима бермадим қайғудан кўпроқ,
Олис юртда омон бўлганим басми?

Дуоларинг менинг фаришталарим,
Омадим, қудратим, жон ришталарим,
Балолардан йироқ тутганим маним,
Олис юртда омон бўлганим басми? Read the rest of this entry »

Шуҳратжон АҲМАДЖОНОВ

Аллоҳга энг маъқул келадиган ишлар – бу инсонлар ҳаққи-ҳурмати учун қилинадиган савоб ишлардир. (http://www.aphorism.ru/151.shtml )
БЕНДЖАМИН ФРАНКЛИН (1706-1790)

2012 йил 10 декабр куни Ўзбекистон “Бирдамлик” Халқ Ҳаракати фаоллари АҚШ Президенти Барак Обама ишлайдиган Вашингтондаги Оқ уй олдида ва Ўзбекистоннинг АҚШдаги элчихонаси олдида пикет ўтказишди. Иккала пикетда гапирилган гаплар ва ҳолатларни Баҳодир Чориев билан бирга келган қиз видеокамера ёрдамида видеога олди .

Пикетда мен ҳам қатнашдим ва суратларга олдим. Суратлар ёрдамида пикет ҳақида ўқувчиларга сўзлаб бермоқчиман. Read the rest of this entry »

Юсуф Расул

Ҳикоя

Бу кампирни доимо ўзи яшаб турган мўъжазгина уйнинг деразаси олдида кўрардим. У ҳамиша кўчага тикилганча қотиб турар, бир қарашда шунчаки, ўтган кетганни, ё-да атроф жавонибни томоша қилиб ўтиргандек.. Кўзлари нуқул бир нуқтага қадалган. Кўринишидан жуда бамайлихотирдек эди.

Биз етти чақирим узоқдан қўшни қишлоқдаги мактабга қатнардик. Мактаб эса кампир яшаб келаётган уйнинг шундоққина ёнида. Келганда ҳам, кетганда ҳам унга кўзимиз тушади.

Узоққа қатнашнинг ўзи бўладими? Ҳар куни эрталабки дарслар бошланмасдан етиб келадиган автобусга шошиламиз. Қайтишда ҳам шу- қишлоғимиздан ўтадиган сўнгги автобусга улгуришимиз керак. Автобусда қатнаш ҳам осон эмас. Келганда, кетганда пул тўлаш керак. Пулингиз бўлмаса қорни катта ҳайдовчи сизни ичкарига қўймайди. Бир амаллаб, тиқилинчда кириб олсангиз ҳам, қишлоқдан чиқиш жойида автобусни йўл четида тўхтатиб, кимда чипта бор, кимда йўқ, бирма- бир текшира бошлайди. Чиптангиз бўлмаса, йўл ҳаққи тўлаттиради, тўламасангиз йўлнинг қоқ ярмига етган бўлсангиз ҳам автобусдан тушириб юборади, меҳр- шафқат йўқ унда. Read the rest of this entry »

Ботир Норбой

(Иккинчи мақола)

(Абдулҳамид Чўлпон ва унинг издошлари)

Биз “Туркистон тонги”да босилган биринчи мақоламиз (“Шеърият бонг урганда…”)да ХХ асрнинг бошларидаги жараёнлар, хусусан, Аваз ўтар, Ҳамза, Абдулла Авлоний каби шоирлар ижодида ҳаёт ҳақиқати қай даражада акс этгани тўғрисида қалам сурган эдик. 20 йиллардан кейин ҳаёт таомиллари ҳам, кишилар руҳияти ва бинобарин ижодкорлар ижодида ҳам муҳим ўзгаришлар юз берди. Бошқа партияларга йўл бермай бир партиялик тизимни ўрната бошлаган В. Лениннинг ўзи ва собиқ сафдошлари, келажакда социализм қуришга халақит бериши мумкин бўлган Колчак ва Деникинлар бошқарган армияларнигина эмас, зиёлиларга ҳам турли ҳужумлар уюштиришди. Масалан, Шўро ҳукумати қурилгандан кейинги сиёсий мажлислардан бирида жазо отрядини бошида турган Ф. Дзержинский ҳайъатда ўтирган В. Ленинга бир рўйхат топширади. Бу рўйхатда жуда кўплаб рус зиёлиларнинг исм-фамилиялари ёзилган эди. Read the rest of this entry »

С.Зайнабитдинов

Судебная тяжба водителя Турсунбая Абдурасулова с майором милиции Аъзамом Якубовым начавшаяся в 2000 году в системе правосудия Андижана, по сей день продолжается.

Но такая обструкция исходит не от того, что это дело непомерно сложное, а от того что наше гражданское судопроизводство высшей степени тенденциозное и неописуемо коррумпировано. В этом деле хрестоматийно иллюстрируется, как государство, в лице своих чиновников, не выполняет своих обязанностей по защите частного собственника.

1 мая 2003 года, решением андижанского межрайонного суда по гражданским делам, судебными исполнителями был разрушен жилой дом на земельном участке, в котором проживала семья Т.Абдурасулова из 5-ти человек. Read the rest of this entry »

“Globalization appears as an inexorable force – perhaps of progress, perhaps simply of a capitalist juggernaut, but in any case irresistible.”i

Craig Calhoun

Globalization is understood as the unintentional erasure of differences and cultural specificities worldwide due to the mobilized economy, information technology, production exchange and spread of democratic ideology. Advanced communication technology, increases in the mobility of capital in the global arena and deepening international relationships (both political and economic) are the most significant changes of our time that have accelerated globalization in the world. However, many countries are not open to the natural progression of globalization and try to slow it down with state censorship and passive international capital exchange. Read the rest of this entry »

Ботир Норбой

(Биринчи мақола)

Халқимиз аҳолисининг аксарияти демократик жамиятда яшаб кўрмаган бўлсада,Инсон бўлганлигимиз учун, Инсонийликни улуғлаган, халқпарвар жамиятни орзу қилган ойдинларимиз, шоир ва ёзувчиларимиз тарихда ҳам оз бўлмаган.  Халқнинг орзу умидларини куйлашга масъул бўлган адабиёт, хусусан, шеъриятда озми кўпми демократик қадриятларни куйлаш, уларни тарғиб этиш тамойили бор…

Демократик тамойилларга интилиш, Инсоний қадриятларни куйлаш қадим даврлардан, хусусан, Аҳмад Яссавий, Лутфий, Отойи ва Навоийлардан бошланган бўлса-да, унинг Туркистонда нисбатан кенг қулоч ёйиши ХIХ аср охири ва ХХ аср бошларига тўғри келади. Чунки, бу даврга келиб, Туркистон ҳудудлари Россия томонидан босиб олинган, зулм ва истибдод кучайган ва айни замонда, Ғарбга хос цивилизация (телеграф, радио, газета) Туркистонга ҳам кириб кела бошлаган эди… Read the rest of this entry »

Алик Вагапов

Известный узбекский писатель, мастер современной прозы и поэзии Холдор Вулкан порадовал читателей, завершив очередной роман с символическим названием «Юлгун» (Можжевельник). Произведение выдержано в излюбленном жанре писателя, который получил, парадоксальное, казалось бы, название – «реальная фантазия». На самом деле парадокса здесь нет. С одной стороны, роман «Юлгун» – это повествование о судьбе узбекской женщины Фариды и её несчастливой жизни с первым мужем, отпетым пьяницей и тираном, и счастливым периодом в её жизни, когда она встретила Гурракалона, с которым прожила в любви и счастье остаток свой жизни. С другой стороны роман изобилует фантастическими, совершенно немыслимыми эпизодами, сценами и зарисовками, которые на самом деле, оказываются вполне реальными картинами, взятыми из жизни. Описанные в гротескной форме, эти нелепости оживляют повествование, вызывают у читателя улыбку, понимающего и чувствующего лёгкий добрый юмор автора, использующего весь арсенал языковых приёмов сатирического жанра: иронии, сарказма, гиперболы, гротеска, аллегории и пародии. Read the rest of this entry »

Юсуф Расул 1971 йилда Тожикистоннинг Панжикент тумани, Сўжина қишлоғида туғилган. 1993 йилда ТошДу журналистика факультетини тамомлаган. 1997 йилда Тошкентдаги Ғафур Ғулом нашриётида “Кўнгилдаги масофа” шеърлар тўплами нашр қилинган. Айни пайтда Швецияда яшайди. Хориждаги ўзбеклар орасида анча танилиб қолган www.yangidunyo.org интернет нашри асосчиси ва муҳаррири.

Би-би-си: Муҳожиратда ижодкор бўлишнинг ўзига хосликлари нимада? Гашти, машаққати назарда тутилганда….

Юсуф Расул: Швецияга келган илк кунларимиз кечагидек ёдимда.

2006 йилнинг феврал ойи бошлари эди. Швеция Миграция хизмати ходимлари бизни – мен, рафиқам ва икки ўғлимизни Стокгольмдан мамлакатнинг шимолий қисмида жойлашган Тимра шаҳрига самолётда кузатиб қўйишди. Тимра оппоқ қорга бурканган эди – кўриб кўзларингиз қамашади. Ишонсангиз, тўпланган қорлар уюми кўп қаватли уйлар билан тенглашади. Read the rest of this entry »

Носир Зокир

Ёшлигимизда янги йилни келишини катта байрам сифатида нишонлар эдик.Ҳеч ким янги йилда қандайдир ижтимоий-сиёсий ўзгаришлар бўлишини орзу ҳам қилмас эдик, кутмас эдик ҳам. Бундан яҳши ҳаёт кечириш мумкин эмас деб билардик.Чунки бизлар ўзимизни дунёдаги энг бахтли кишилар деб хисоблар ва бунга қаттиқ ишонар эдик ҳам.Бир-биримизга янги йилда фақат шахсий, оилавий хаётимизда омадлар ёр бўлишини тилар эдик холос. Келажагимиз мустахкамланган, давлатимиз дунёдаги энг қудратли давлат эканини хис этиб яшар эдик.

Гарбачёв сиёсати кўзимизни очди.
Қарасак, дунёда биздан ҳам яхшироқ,фаровонроқ яшаётган халқлар бор экан. Бизлар эса, ёлғонга чув тушиб юрган, ҳуқуқлари паймол бўлаётган мазлум кишилар эканмиз. Read the rest of this entry »

Насрулло Саййид

Бутун умр биргамиз
Ажралмаймиз иккимиз
Ваъдага вафо қилган
Фақат бўлдик иккимиз

Келиб қанча дўст кетди
Содиқ қолдик иккимиз
Қанча аҳдлар бузилди
Аҳд бузмадик иккимиз

Биримиз суянгувчи
Суянчиқ иккинчимиз
Кимга -ким суянади
Билур фақат иккимиз Read the rest of this entry »

АЛЛОҲ БОШНИ НИМАГА БЕРГАН ЁКИ ДЕМОКРАТИЯ БОРАСИДАГИ ҲАНГОМАЛАР

Ўзаро суҳбатлашиб турган ўзбекистонлик меҳнат муҳожирларидан “Аҳволлар қалай?” деб сўрадим. Улардан бири:

– Демократия бўлгандан бери аҳволимиз ёмон, – деди. Суҳбатдошлар қаҳ -қаҳа отиб кулишди.

Кулганлар орасида зиёлинамо кийинган, кўзойнакли йигит ҳам бор эди. У:

– Демократия нима ўзи? – деб савол берди.

– Билмасам, биз томондаги газеталарда “демократияни чуқурлаштириш” ҳақида кўп ёзишади. Чуқурлашмагани шу бўлса, чуқурлашгани қанақа бўларкин, деб хавотир олиб юраман. Хар ҳолда, ҳозир бизда ишсизлик, қимматчилик, мардикорлар кўпайган, ҳатто аёллардан ҳам мардикорлар бор… Read the rest of this entry »

Ботир Норбоев

Ёдгор Обидни тахминан 30 йилдан бери, у Ўзбекистон ёзувчилар уюшмасида ишлаган пайтларидан биламан.  Ўша пайтлари ҳам ҳозиргидай, камсуқум, камтар ва ҳокисор Инсон эди. Абдулла Орипов ўзининг “Ижроком уй бермиш,кўзларингда ёш”,деб бошланадиган шеърини Ёдгор Обидга бағишлагани бежиз эмас. Назаримда у уйланиб, бола чақали бўлганда ҳам ўз шахсий уйига эга эмасди. 70 йилларда у ўз уйига эга бўлди ва биринчи шеърий тўплами дунё юзини кўрди. Ўшанда “ҳа, энди, силлиққина ёзадиган, ижтимоий муаммоларни шеърга солмайдиган бир шоир эканда”,деб ўйлаганман. Аммо шу хил силлиқ шеърлардан ҳам шўро танқидчиси (Иброҳим Ғафуров) ҳар хил камчиликлар топгани ёдимда. Энди билсам, Ёдгор Обиднинг ҳамма дарди ичида экан, юрагини тўла ифода этолмай юрган экан… Read the rest of this entry »