ЯНГИ ДУНЁ

Муҳаммад Солиҳ (1455 – 1535)

(тарихий достон, давоми)

Юруди рахши мурод устида,
Лангари Шайхи Имод устида.

Черики борча йиғилди андо,
Хасмнинг ҳолини билди андо.

Ваҳшда турғонидин топти хабар,
Ваҳш оҳанги тузуб қилди назар.

Чорлотиб жумлайи султонларни,
Тилотиб Рустами достонларни,

Деди: “Эй олам аро султонлар,
Чектингиз мулк учун кўп жонлар. Read the rest of this entry »

Юсуф Расул

“Онажон! Мен сизни соғиндим. Жуда ҳам… Қачон кўришиш насиб этар экан?”

Тушимда онамни қучоқлаб йиғлаб ётган эканман. Беихтиёр уйғониб кетдим. Ўнгимда ҳам йиғлардим…

Нега йиғладим? Нега бу тош қотган дийдам дабдурустдан бўшаб кетди? Шу пайтгача онамни эслаб чин дилдан йиғлаганмидим? Эслай олмайман…

Мана онажоним билан дийдор кўришмаганимизга ҳам анча йиллар бўлди. Онам мендан розимиканлар?

Телефонда гаплашар эканмиз, қўлларим титрарди.
“Онажон, мен сизни жуда яхши кўраман. Мендан хафа эмасмисиз?”

Юрак ютиб онамни жуда соғинганимни, кеча тушларимда ва ўнгимда йиғлаб ётганимни айта олмайман. Нимадир тўсқинлик қилади. Онам эзилмасинлар, дейман. Read the rest of this entry »

“Жим ўтирамиз, биламизда, жим ўтиришга бор асос,
Бизга эса жуда маъқул, эски ҳаммом – эски тоз”.

Таниқли шоир Эркин Воҳидов.

Фарғона вилояти Ёзёвон туманида яшовчи бир қатор фуқаролар ариза билан мурожаат этишди. Туманда аҳоли истеъмоли учун берилаётган табиий газ графиксиз, аҳолини огоҳлантирмасдан ўчиб-ёқилиши оқибатида, бир қанча хонадонларда ёнғинлар келиб чиқмоқда. Натижада бегуноҳ аҳоли фожиали ўлим топаётганлиги маълум бўлди.
Read the rest of this entry »

“ЭЗГУЛИК” РАҲБАРИ ЕВРОПА ИТТИФОҚИ КОМИССИЯСИ ВИЦЕ-ПРЕЗИДЕНТИ КЭТРИН ЭШТОН БИЛАН УЧРАШДИ

Шу йилнинг 28 ноябрь куни Ўзбекистонга ташриф буюрган Европа Иттифоқининг хавфсизлик ва ташқи ишлар бўйича Олий Комиссари, ЕИ комиссияси вице-президенти Кэтрин Эштон ва ЕИнинг Марказий Осиё бўйича махсус вакили Патриция Флор, ЕИнинг ЎЗбекистондаги ваколатхонаси раҳбари Жюстен Норбер фуқаролик жамияти вакиллари билан учрашди. 5 нафар фуқаролик жамияти вакили орасида Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамияти раиси Васила Иноятова ҳам бор эди.

“Эзгулик” раҳбари Васила Иноятова учрашувнинг деярли асосий қисмида сиёсий ҳуқуқларнинг устиворлиги, унинг бугунги Ўзбекистонда ниҳоятда муҳим аҳамиятга эътиборни қаратди. Хусусан, у мухолифатдаги “Бирлик” Партиясининг 2003 йилдан бери Адлия вазирлигида рўйхатдан ўтишга уринаётгани, бугунга келиб сиёсий мухолифатнинг тан олинишигина юзага келган ижтимоий-сиёсий бўҳронларни бартараф этиш чораси эканини таъкидлади. Read the rest of this entry »

Шуҳратжон АҲМАДЖОНОВ 

Бозорга ва мозорга тегма. 
Ўзбек халқ ҳикмати. 

The United States President Barack Obama
The United Nations High Commissioner for Human Rights
The United Nations Human Rights Committee
The Chairpercon-in-Office of the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE) Audronius Ažubalis
Acting Secretary General CIVICUS: World Alliance for Citizen Participation Katsuji Imata
The Director-General of the International Labour Organization (ILO) Juan Somavia
The Executive Director Freedom House David J.Kramer
The Executive Director of Human Rights Watch Kenneth Roth
The Front Line – The International Foundation for the Protection of Human Rights
The Secretary General of Amnesty International Salil Shetty
The President of International Rescue Committee (IRC), Eric George Rupp Read the rest of this entry »

С трехдневным визитом в Киргизии побывал Верховный комиссар Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе (ОБСЕ) по делам национальных меньшинств Кнут Воллебек. Естественно, главной целью его миссии было ознакомление с ситуацией на юге страны, где два года назад вспыхнула резня, по официальным данным, унесшая более 400 человеческих жизней.

Задача перед К.Воллебеком стояла непростая. Во-первых, события двухлетней давности еще свежи в памяти местного населения. Во-вторых, власти республики встречают в штыки любую критику в своей адрес по поводу причин возникновения и инициаторов кровопролития и установления истинных виновников драмы.

На этот счет можно вспомнить, что финский дипломат Киммо Кильюнен, возглавлявший международную комиссию по расследованию трагических событий в июне 2010 года, объявлен в Киргизии персоной нон-грата за то, что комиссия возложила вину за бойню на тогдашние власти, пришедшие на смену свергнутому режиму президента К.Бакиева. Read the rest of this entry »

Юсуф Расул

Ҳикоя

Мастура оқ ювиб оқ тараб катта қилган севимли қизининг жазавага тушиб бақиргани ва Китобни ерга отиб устидан тепганини кўргач, даҳшатдан қотиб қолди. Кутилмаганда катта темир гурзи бошига урилгандай карахт аҳволга тушганди. Тили айланмас, кўзлари тиниб, ўзини ёмон ҳис қила бошлади. Остонадаги курсига оҳиста ўтирар экан, “Нима қилиб қўйдинг, қизим. Ахир, бу гуноҳ!” деб пичирлади.

“Ая, нима дивоссиз, бу бор йўғи бир китоб. Ҳеч қанақа муқаддас эмас бу! Мана, холасам йиртиб ташлайман, холасам тепаман, қаранг”. Қизининг кўзлари қонга тўлгандек қизариб кетганди. У Китоб варақларини йиртар, оёғи остидаги қоғоз парчаларини аямай тепкилар эди.

Мастура қизининг бу қилиғидан қўрқиб кетганди. “Фотима Китобни қанчалик муқаддаслигини тушуниб етмай, ёшлик қилди, қизиқ қонлик…”, дея ўз ўзига тасалли бермоқчи бўлди. Read the rest of this entry »

Захидов Марат

* Ўзбекистон­да коррупцияг­а қарши кураш бошландими­? *
Ўзбекистон­дан келаётган хабарларга­ кўра, Тошкентнин­г Яккасарой ва Андижон вилоятинин­г Марҳамат туман ҳокимлари коррупция айбловлари­ билан ҳибсга олинган. Шаҳрисабз туманининг­ собиқ ҳокими эса 11 йиллик қамоқ жазосига маҳкум этилган.
Это сообщение получено по рассылке БиБиСи. Комитет Защиты Прав Личности Узбекистана – КЗПЛ, который имеет статус Узбекистанской Секции Международного Общества Прав Человека – МОПЧ (в дальнейшем КЗПЛ-МОПЧ) неоднократно ставил вопрос перед руководством республики по Мархаматскому району Андижанской области. Особенно по тем издевательствам, которым подвергли жителей, переселённых с районов, подвергнутых сносу. Это касалось тех районов, которые прилежали вплотную с границей Кыргызстана. Мы неоднократно туда выезжали после событий в июне 2010 года, который определили, как геноцид узбекского населения со стороны кыргызских националистов и неофашистов. Read the rest of this entry »

Дадахон Ҳасан

(1970-2000 йиллар ижоди)

ТАНТИЛИК

Кўклам бошланмай, ҳали келмасдан ҳамал,
Гуллаб қўйди ёлғиз бир бодом бемаҳал.

Уч-тўрт кунлик қуёшнинг илиқ тафтидан,
Баҳра олиб, алданиб қолди афтидан.

”Тўқсон” чиқиш олдидан изғирин эса,
Ғунчаларни қақшатиб кетди бир кеча.

Гуллагач олма, ўрик, шафтоли, гилос,
Ўз заволин кўриб у ўкинди бироз.

Нетсин жамолин тезроқ кўз-кўз этай деб,
Элга ҳаммадан аввал мева тутай деб.

Самимий бир тантилик қилмоқчи эди,
Аттанг, бу тантиликни изғирин еди.

1970 й. Read the rest of this entry »

Абдуқодир Сатторов

Қандли диабет (қанд касаллиги, қанд аралаш сийиш ) –эндокрин касаллик. Бунда организмда меъда ости бези эндокрин қисмининг гормони –инсулин етишмаслиги оқибатида моддалар алмашинуви бузилади. Инсулин мутлақо (абсолют) етишмаслиги (меъда ости безининг махсус ҳужайралари, яъни оролча аппаратларида инсулин кам ишлаб чиқарилганда) ва нисбатан етишмаслиги (инсулин активлиги сусайганидан, у зўр бериб парчаланганда, тўқималарнинг инсулингга бўлган эхтиёжи ортганда в.х) мумкин.

Қандли диабетнинг келиб чиқишида ирсият катта роль ўйнайди. Мунтазам равишда кўп овқат истемол қилиш овқат билан озон хазм бўладиган углеводли – ширин овқатларни ортиқча ейиш касалликнинг пайдо бўлишида мухим омиллардан бири ҳисобланади. Қондаги қанд инсулинни синтез қилувчи хужайраларга таъсир этади ва кўп овқат еб юрилганда қонлаги қанд миқдори доим ортиқ туради, бу эса ана шу хужайралар функциясинин сусайиб кетишига олиб келиши мумкин. Read the rest of this entry »

Агар ҳар азодин қон тўхтамаса, юрак тор бўлса, бағри (жигари) суст бўлса, овқатланишни хохламаса ҳар на сув ичса сувдин қонмаса иложи улдурким қиёқни қайнатиб сухло суви бирла ичса, ондин сўнг анор суви ичса даф бўлғай.
Агар кимарсани энгаки тушган бўлса гулобда ғарғара қилса, дарҳол ўзига келгай.
Агар кимарсага заҳар берган бўлсалар, ҳеч иложи бўлмаса, пешобини ичирсалар шифо топгай.
Агар кимарсани андоми шишган бўлса, гули райхонни янчиб суртса даф бўлғай ва яна кимарсани андоми суст бўлса, иложи улдурким гўштга шакарни ҳал қилиб еса андоми қавий (кучли) бўлғай.
Ва ҳар кишиким мисқовоқда доим овқатдан сўнг фойдаланса асло тиши оғримагай, умри ичида оғриқни кўрмагай ва тиши ковак ҳам бўлмагай.
Ва дигар (бошқа даво). Андоми суст бўлса, иложи бўлса, қизил гул, ясмиқ, нушодир, зафаронни жамь қилиб суртса дарҳол шифо топгай. Read the rest of this entry »

Юсуф Расул

Бу мақола бундан беш йил олдин ёзилган эди. Бугун баъзи фикрлар ўзимга ёқимсиз кўринсада, балки кимларгадир маъқул бўлар деган умидда қайта эълон қилишга жазм этдим.

Бугунги воқеълик бизга нималарни эслатади?

90 йиллар бошида жамиятда бошланган янгиланиш – миллий уйғоний, демократлаштириш, эркинликлар – жараёни биринчи навбатда ёшлар томонидан қабул қилинган ва ёшлар барча соҳадаги сиёсий курашларнинг биринчи сафларида боришганди. Масалан, бу ўринда мухолифатдаги ҳаракатлар ичида ёшларнинг ўрни алоҳида эътиборга сазовордир.

Ўша пайтда ўрта ёшлардаги демократия ва эркинлик тарафдорлари ёшлардан дастак топишга эришган эдилар. Бутун Ўзбекистон бўйлаб Муҳаммад Солиҳга ва демократик ҳаракатларга хайрихоҳ ёшлар тўлқини вужудга келганди. Минглаб ёшлар Муҳаммад Солиҳ ҳаракатларини қўллаб қувватлашар, уни бир оғиз айтган гапи биз учун қонун эди. Бундан ташқари ёшлар “Эрк” газетасини севиб ўқишар, уларнинг дунёқарашларини шакллантиришда бу каби газета ва журналларнинг ўрни жуда катта эди.
Read the rest of this entry »

Рукнимизнинг бу галги меҳмони – америкалик машҳур Ўзбек тилшунoс oлими, педагогика фанлари доктори, профессор Иноятулла Шаҳроний:

Профессор Иноятулла Шаҳронийнинг асарлари Афғонистондан ташқари, Покистон, Ҳиндистон, Эрон, АҚШ, Канада ва бoшқа мамлакатларда ҳам нашр этилган

Би-би-си: Домла, агар қарши бўлмасангиз, суҳбатимизни шахсан ўзингиз “Тиллар ҳамдўстлиги” китобингизда илгари сурган саволлар билан бошласак. Сиз унда ”Туркий халқлар нима учун бир-бирларидан айрича тирикчилик қилаяптилар? Булар ўртасидаги бирлик, биродарлик, ҳамдўстликка ким, кимлар раҳна солган, деб сўрагансиз. Шу ўринда ўзингиз бунинг сабабларини нимада кўрасиз? Read the rest of this entry »

Ўзбекистондан келаётган хабарларга кўра, қамоқдаги таниқли ёзувчи Мамадали Маҳмудовнинг соғлиғи ёмонлашган.

72 ёшли адиб ўтган ой Чирчиқдаги қамоқхонадан Тошкентдаги маҳбуслар даволанадиган ”Сангород” га ўтказилган.

Мамадали Маҳмудовни бориб кўрган яқинлари унинг бошидан жароҳатлангани ва юришга қийналаётганини айтишган.

Жумладан, ўзбекистонлик мухолифат ва инсон ҳуқуқлари фаоли Дилором Исҳоқованинг адиб қизининг сўзларига таяниб билдиришича, ”Мамадали Маҳмудов қўрқинчли даражада озиб кетган, аҳволи жуда ёмон ва қон босими баландлигича қолмоқда”.

Суҳбатдошимизнинг айтишича, қизи учрашувга борганида, отасини ”Сангород”га ўтказишганига йигирма кундан ошиб қолганига қарамай, зўрға чиққан. Read the rest of this entry »