ЯНГИ ДУНЁ

Ботир Норбой

(биринчи мақола)

(А. Маҳмудовнинг қатор фильмларини кўриб, “Ўтмиш ва келажак орасида” киносценарийсини ўқигандан кейинги ўйлар)

Қондошлик ва қардошлик…

Кейинги 20-25 йил ичида Маказий Осиё минтақасида бўлиб ўтган қонли тўқнашувлардан тортиб, мухолифат ва ҳукумат орасидагина эмас мухолифатчиларнинг орасидаги ўзаро низоларни кўриб, ва ниҳоят Абдулазиз Маҳмуднинг қатор киноларини, хусусан, «Ўтмиш ва келажак оралиғида» ҳужжатли фильмнинг адабий нусхасини ўқиб, тушуниб етгач, менда: ОДАМЗОД (шу жумладан, Турон туркийлари) ҲАЛИ БЕРИ ОДАМ БЎЛМАС ЭКАН, деган хулоса пайдо бўлди. Чунки аксарият халқлар, айниқса, Марказий Осиё туркийлари қондошлик қонунларинигина чала ярим тушуниб етишган, қардошлик ва инсонийлик қонунларини умуман билмайдилар, тушунмайдилар, ҳали бери англаб етмайдилар. Read the rest of this entry »

Муҳаммад Солиҳ (1455 – 1535)

(тарихий достон, давоми)
…
Танбалнинг мухолифатидин ғазабнок бўлуб, имом-уз-замон Андижонға черик тортқони

Балхдин чун қойтиб келди хон,
Борди ўз кишвариға ҳар султон.

Тинди бўлғой черик оти ики ой,
Ким, яна хони мамолик орой.

Танбал устига юрур бўлди бот,
Ярлиғи лашкар аро тўлди бот.

Бу азимат била отлонғоч хон,
Хони офоқу Сулаймони замон

Деди: “Султони муаззам Маҳмуд,
Билка Қоони мукаррам Маҳмуд

Лашкари бирла йиғилсун Кешда,
Ул қилур ишни билсун Кешда. Read the rest of this entry »

Мухтор Алиев

Ҳозирги кунда Қирғизистондаги оммавий ахборот воситаларида эълон қилинаётган хабарларнинг ҳаммасига ҳам ишониб бўлмайди. Сабаби, айрим журналистлар бўлиб ўтган воқеаларга ўзлари тўқиб чиқарган турли хил “муҳим маълумот”ларни қўшиб, яхшини ёмон, ёмонни яхши қилиб кўрсатишга устаси фаранг бўлиб кетишди. Бу жабҳада, айниқса, қирғиз тилида чиқаётган газеталарда ишлаётган журналистлар аллақанча “тажриба” тўплашга эришдилар.

Таҳлил қилиб кўрилса, бу газеталарда ишлаётган журналистлар 2005 йилдан бери ёлғонни тарқатишга астойдил киришганликлари кўринади. Улар, энг аввало, қирғизларнинг олий ирқ эканлигидан бошлаб, бутун одамзод улардан тарқаганлигини оддий халққа сингдиришга ҳаракат қилишни бошлаганлар. Кейин эса республикада яшаётган бошқа миллатларни камситишга йўналтирилган мақолалар газеталар саҳифаларидан кенг ўрин ола бошлади. Read the rest of this entry »

Ноуман Смайлз

Инглизчадан Аъзам Обидов таржимаси

Фавқулодда сўзбоши 

Мен ушбу қўлёзмани деярли икки йил бурун, 11 сентябрдан олдинроқ олгандим. Бироқ, эндиликда ушбу сананинг мудҳиш сояси остида ҳамма нарса ўзгариб кетди, қўлёзма у куннинг турфа, керак бўлса, даҳшатли қирраларини очиб берди. Келинг, дастлабки норозилигингизни унутинг-да, яхшиси, нотаниш ном ва жойлар чакалакзорига ўзингизни уринг, алал оқибат ўзингиз кутмаган тарзда мукофотга сазовор бўласиз, қолаверса, бугунги дунёнгиздан бутунлай фарқланувчи қандайдир бошқа бир оламни, аввалги тасаввурларингизга мос келмайдиган ўзгача бир дунёни англай бошлайсизки, булар ўша пайтда менинг дўстим Эми Спёрлинг томонидан бир неча сатрларда қуйидагича қоралаб қўйилган:
«Бу одамни бўшаштириб юборадиган асардир.

(Асарнинг тўла матни:Кўк турклари асири

Дилмурод ҚУРОНОВ

“Шарқ юлдузи” 2012 йил, 6 сон

1960 йилда туғилган. Филология фанлари доктори, профессор.
1987 йилда Андижон Давлат тиллар педагогика институтини тамомлаган. Олимнинг “Руҳий дунё таҳлили”, “Истиқлол дарди”, “Адабиётшуносликка кириш”, “Чўлпон насри поэтикаси”, “Адабиёт надир?”, “Ғарб адабий танқидий тафаккури тарихи очерклари” (ҳаммуаллифликда), “Адабий жараёнда мом синдроми”, “Адабиётшунослик луғати” (ҳаммуаллифликда) каби китоблари нашр этилган.

ЗАВҚИМДАН БИР ШИНГИЛ…

Таниқли адиб Аҳмад Аъзамнинг ижодий изланишлари каминани ҳамиша, нима десам экан, ҳайратга солиб, аниқроғи, шошириб келган. Мундай қарасанг, ёзганлари оддий нарсалар-у, нимасидир биз кўниккан нарсаларга ўхшамайдигандек, онггимизда муқимлашган назарий қоидаларга кўпам мос келмайдигандек туюлаверади. Ҳозир, ёзувчининг “Ҳали ҳаёт бор” китобини ўқиб туриб, шу туйғу яна янгиланди… Read the rest of this entry »